Organy postępowania przygotowawczego zostały zobligowane do pouczenia podejrzanego o prawie do składania wyjaśnień, do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania, do informacji o treści zarzutów i ich zmianach, do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia. Podejrzany winien również znać podstawy do ubiegania się o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu (odpowiednio, na zasadzie tzw. prawa ubogich w postępowaniu przygotowawczym oraz poprzez złożenie stosownego wniosku na etapie postępowania sądowego), być poinformowanym o prawie do tłumaczenia, a także o obowiązkach w zakresie uczestnictwa w postępowaniu (zawiadamianie o zmianie miejsca pobytu, w tym także o pozbawieniu wolności w innej sprawie) i poddawaniu się czynnościom dowodowym.

Także i ten rozbudowany katalog pouczeń ulegnie zmianie, a właściwie znacznemu rozszerzeniu o kwestie dotyczące możliwości złożenia tzw. wniosku o dobrowolne poddanie się karze – na mocy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Podejrzany będzie musiał bowiem mieć świadomość tego, że na etapie postępowania przygotowawczego może dokonać uzgodnienia z prokuratorem w zakresie wyroku w sprawie o każdy występek, zaś przed sądem – w sprawie o każde przestępstwo, w tym także o zbrodnię. O tym, jak niebagatelna będzie waga tego pouczenia niech świadczy fakt, że ustawodawca przewidział możliwość skorzystania przez oskarżonego w sprawie o zbrodnię z „dobrodziejstwa” nadzwyczajnego złagodzenia kary niezależnie od podstaw wskazanych w art. 60 §1-4 k.k. – ale tylko wówczas, gdy stosowny wniosek zostanie przez niego złożony do dnia zawiadomienia o terminie pierwszej rozprawy. Złożenie tego wniosku na etapie późniejszym, czyli do momentu zakończenia przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie, nie uprawnia oskarżonego do korzystania z jakichkolwiek dobrodziejstw w sprawie przestępstw o najpoważniejszym ciężarze gatunkowym.

Dużym wyzwaniem będzie również proste pouczenie oskarżonego o tym, że w przypadku wyroku wydanego w trybie konsensualnym niedopuszczalnym będzie w postępowaniu odwoławczym wywiedzenie zarzutów: błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia lub tzw. rażącej niewspółmierności kary. Ustawodawca uznał jednak, że w chwili zawierania porozumienia do wyroku, czy to z prokuratorem, czy to przed sądem, niezbędnym jest, by oskarżony miał pełną świadomość konsekwencji w postaci ograniczeń postępowania odwoławczego.