Nie bacząc na liczne odmienne opinie, chcę przekonywać, że Polska jest szczególnym przypadkiem sukcesu transformacji, jakiego nie osiągnęły kraje byłego bloku „demokracji ludowych” od Pacyfiku do Odry, pomijam zjednoczone z Zachodnimi Niemcami – Niemcy Wschodnie. Więcej Polska – pośród 28 krajów Unii Europejskiej - jest jedynym krajem, który pomyślnie zdał „stress-test” przejścia przez wstrząs najgłębszego od lat II wojny światowej kryzysu finansowego i gospodarczego z lat 2007-2009. W Europie żaden kraj nie osiągnął i nie utrzymał w okresie 20 lat 4-procentowgo wzrostu gospodarczego.

Polska pośród innych gospodarek

Żadne gospodarki krajów kapitalistycznych nie rosły w tak szybkim tempie jak Polska 4%. W tym okresie dynamika wzrostu gospodarek krajów Zachodniej Europy i Stanów Zjednoczonych Ameryki wynosiła średniorocznie - 1,5%. W Europie wyjątek stanowiła Szwecja, której produkt krajowy rósł w tempie 1,9%. Przypadek Polski ostatniego dwudziestolecia jest przypadkiem szczególnym. Tempo wzrostu gospodarczego w wysokości 4% - niespotykane w Europie – zawdzięczamy przede wszystkim szczególnej innowacji, jaką była zmiana gospodarki socjalistycznej na kapitalistyczną. Profesor Stanisław Gomułka mówił, że wykorzystaliśmy najbardziej efektywną formę innowacji, którą była zmiana systemu gospodarowania z nierynkowego systemu centralnego zarządzania gospodarką – na wykorzystanie rynkowego mechanizmu gospodarki kapitalistycznej.

Porównanie wzrostu dynamiki gospodarczej Polski z trzema obszarami o zupełnie odmiennych instytucjach i modelach gospodarowania: USA, EU-15 (trzonu 15 krajów Unii Europejskiej) i Szwecji wskazuje na to, że wybór neoliberalnej anglosaskiej polityki gospodarczej np.: w USA i polityki „dobrobytu” kontynentu europejskiego np.: Szwecji wcale nie przekonuje na rzecz skrajnego liberalizmu.

Ów tak zwany liberalizm ekonomiczny stał się w USA źródłem największego kryzysu powojennego w latach 2007-2009, który na zasadzie domina rozlał się po całym świecie. W latach 2010-2014 gospodarkę USA stać było na prowadzenie keynesowskiej polityki ilościowego poluzowania monetarnego na skalę niespotykaną w gospodarkach krajów europejskich. Ponad 3 biliony dolarów wpuszczone zostały w ostatnich pięciu latach przez bank rezerwy federalnej w bilanse wielkich korporacji finansowych „zbyt bogatych żeby upaść” – ( too rich – to fail ). Efekty dosypania publicznych środków prywatnym inwestorom były mizerne; tempo wzrostu amerykańskiej gospodarki tylko nieznacznie przekracza 2% rocznie, z niewielkim przyrostem zatrudnienia, netto o 1 mln pracujących (netto jako różnica spadku zatrudnienia w kryzysie 8 mln, i wzrostu zatrudnienia w latach 2010-15 o 9 mln). Warto zwrócić uwagę, że niski 13-procentowy udział podatków w PKB Stanów Zjednoczonych, w porównaniu do ponad trzykrotnie wyższego udziału podatków w PKB Szwecji – 49% wcale nie stanowi o wyższej dynamice wzrostu gospodarki amerykańskiej od szwedzkiej. W latach 2009-2015 gospodarkę szwedzką charakteryzuje wyższe tempo wzrostu wychodzenia z kryzysu - 2,5% niż gospodarkę amerykańską – 2,1%. Wydaje się zatem, że to nie skala zbieranych podatków przez państwo jest źródłem szybszej lub wolniejszej dynamiki gospodarczej, a kierunki wydatkowania dochodów państwa na różne przeznaczenia.