Publicystyka
Ochrona dziennikarskich źródeł informacji w dobie cyfrowej w świetle Konwencji i Konstytucji
blogerzy| CBA| demokratyczne państwo prawa| dziennikarstwo| facebook| gromadzenie danych| Konstytucja| Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności| nowe technologie| tajemnica dziennikarska| terroryzm| tożsamość informatora| Trybunał Konstytucyjny| twitter
włącz czytnikJak wspomniano, w Konstytucji RP nie zagwarantowano wprost ochrony tajemnicy dziennikarskiej. Nie przeszkodziło to jednak polskiemu Trybunałowi Konstytucyjnemu na szeroką i zgodną ze standardami europejskimi interpretację przepisów konstytucyjnych. W orzecznictwie TK skądinąd ugruntowany jest pogląd, że treść normatywna Konwencji oraz orzecznictwo ETPC nie może być ignorowane podczas stosowania konstytucji. Punktem wyjścia przyjmowanym przez polski sąd konstytucyjny jest założenie, że Konwencja wyznacza standard minimalny, natomiast konstytucja — jako akt normatywny o najwyższej mocy obowiązującej w systemie polskiego prawa (art. 8 Konstytucji) — może ten standard podwyższać. Jak przyjmuje TK, obowiązek ochrony dziennikarskich źródeł informacji powinien być wyprowadzany z konstytucyjnie chronionej wolności prasy (art. 14) i ściśle związanej z nią wolności pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, o której stanowi art. 54 ust. 1 Konstytucji. Zostało to także potwierdzone w wyroku pełnego składu TK o sygn. akt K 23/11. Stanowisko TK dotyczące związków tajemnicy dziennikarskiej z wolnością wypowiedzi i wolnością prasy można więc uznać za zbieżne z prezentowanymi przez ETPC.
W polskim orzecznictwie konstytucyjnym kładzie się nacisk na ochronę wiadomości przekazywanych osobom wykonującym tzw. zawody zaufania publicznego, w rozumieniu art. 17 ust. 1 Konstytucji, w ramach oraz w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami. Do takich zawodów zalicza się — obok adwokatów czy lekarzy — dziennikarzy. Tego rodzaju kontakty, jak podkreślał TK, opierają się na zaufaniu klienta nie tylko w zakresie kwalifikacji zawodowych wykonawców tych zawodów, ale i co do zachowania przez nich dyskrecji w sprawie przekazywanych treści. Co znamienne, Trybunał nie ujmował tajemnicy zawodowej, w tym tajemnicy dziennikarskiej, od strony podmiotowej, jako przywileju dziennikarza, tak jak czyni to ETPC. Nie traktował jej również w kategoriach negatywnej wolności dziennikarza w zakresie nieujawniania informacji o źródle. Przeciwnie, wyraźnie sygnalizował, że zachowanie tajemnicy zawodowej jest prawnym oraz etycznym obowiązkiem depozytariusza tajemnicy, służącym w ostatecznym rozrachunku interesowi jednostek powierzających takim osobom określone informacje. Wprawdzie TK zajął takie stanowisko w odniesieniu do tajemnicy radcy prawnego, to jednak znajduje to odpowiednie zastosowanie do innych prawnie chronionych tajemnic zawodowych, w tym także tajemnicy dziennikarskiej. TK podkreślał ponadto, że ochrona poufności ma dotyczyć przekazywanych informacji (w tym także — jak należałoby zakładać — okoliczności ich przekazania), lecz już nie osób, którym informacje powierzono. Jak zaznaczył TK w wyroku o sygn. akt K 23/11, ochrona tajemnicy zawodowej jest istotnym elementem budującym klimat zaufania oraz koniecznym warunkiem jego ochrony, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym. Z tego powodu ustawodawca musi chronić poufność wiadomości przekazywanych osobom wykonującym zawody zaufania publicznego znacznie intensywniej niż poufność innych komunikatów przekazywanych między pozostałymi jednostkami. Analiza orzecznictwa w tym zakresie pozwala stwierdzić, że stanowisko to ma zastosowanie do tajemnicy dziennikarskiej i związanej z tym ochrony informatorów.
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Sejm: służby zbyt swobodnie sięgają po billingi
Fundacja Batorego chce ustawy o ochronie tzw. sygnalistów
Stanowisko HFPC, IWP i SGL ws. nowelizacji art. 212 kk
À propos: Ochrona źródła dziennikarskiego w wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Kultura anonimowych donosów
SN: dziennikarz może użyć tajnych dokumentów do artykułu
Nowy stary projekt ustawy o policji
Sąd w Chrzanowie uznał, że portal może skarżyć postanowienie o wydaniu danych
HFPC o standardach ochrony tajemnicy dziennikarskiej
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.