Z pytaniem prawnym może zwrócić się do Trybunału sąd, który rozpoznaje konkretną, indywidualną sprawę – o ile wykaże, że rozstrzygnięcie tej sprawy zależy od wyroku Trybunału (tzw. przesłanka funkcjonalna). W ramach pytania prawnego sąd może podnieść kwestię zgodności z Konstytucją każdego przepisu, którego wykorzystanie rozważa lub zamierza rozważyć w procesie wykładni i stosowania prawa, niezależnie od tego, czy przepis ten ma charakter materialny, proceduralny czy ustrojowy (wyrok z 13 marca 2012 r., P 39/10). Jeśli zakwestionowany przepis dotyczy kwestii niemających zasadniczego znaczenia dla przedmiotu postępowania sądowego (wpadkowych), dopuszczalność kontroli zależy od wykazania przez sąd, że ewentualna utrata mocy obowiązującej przepisu na skutek stwierdzenia jego niezgodności z Konstytucją przez Trybunał będzie miała istotne znaczenie dla przebiegu postępowania sądowego, a w szczególności dla realizacji praw podstawowych stron tego postępowania (postanowienie z 16 października 2012 r., P 29/12). Z uwagi na przysługujące każdemu konstytucyjne prawo do uzyskania orzeczenia sądowego bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 45 ust. 1 Konstytucji), przed wystąpieniem z pytaniem prawnym sąd musi ocenić, czy jego wątpliwości co do zgodności przepisów z Konstytucją są obiektywnie uzasadnione i czy mają charakter na tyle istotny, że nie istnieje możliwość samodzielnego ich rozstrzygnięcia bez konieczności inicjowania postępowania przed Trybunałem. Pytanie prawne jest niedopuszczalne, jeśli sąd jest w stanie usunąć wątpliwości przez zastosowanie odpowiednich reguł wykładni (w tym wykładni w zgodzie z Konstytucją) albo przez zastosowanie innego, niebudzącego zastrzeżeń, aktu normatywnego (postanowienie z 17 grudnia 2012 r., P 16/12).