Trybunał dopuszcza merytoryczną kontrolę konstytucyjności całej ustawy. Rezultat oceny konstytucyjnej w takim wypadku zależy od treści zarzutów podmiotu inicjującego postępowanie, który nie zawsze będzie w stanie obalić domniemanie konstytucyjności wszystkich jej przepisów. Przykładowo, rezultatem kontroli całej ustawy może być rozstrzygnięcie Trybunału o niekonstytucyjności jej podstawowych przepisów, natomiast domniemanie konstytucyjności pozostałych może pozostać niewzruszone. W takim wypadku wprawdzie cała ustawa nie utraci mocy obowiązującej, jednak nie można wykluczyć, że taki akt normatywny – praktycznie pozbawiony treści – po wyroku Trybunału nie będzie nadawał się do stosowania (wyrok z 11 lipca 2012 r., K 8/10).

Konkretyzując postanowienia Konstytucji, ustawa o TK daje Trybunałowi podstawę do dokonywania kontroli na podstawie trzech kryteriów:

1)    treściowego – Trybunał dokonuje oceny zgodności z Konstytucją wskazanych przez wnioskodawcę treści norm zawartych w zakwestionowanym akcie,

2)    proceduralnego – Trybunał ocenia, czy akt normatywny został wydany w trybie wymaganym przepisami prawa,

3)    kompetencyjnego – Trybunał ocenia, czy organ wydający akt normatywny miał do tego kompetencję.

W razie jednoczesnego podniesienia przez wnioskodawcę zarzutów materialnych (pkt 1) i formalnych (pkt 2 i 3), Trybunał w pierwszej kolejności dokonuje oceny tych ostatnich. Ewentualne rozstrzygnięcie o niezgodności z Konstytucją zakwestionowanych przepisów z powodów proceduralnych sprawiłoby, że badanie zarzutów treściowych stałoby się zbędne. Uznanie, że nie doszło do naruszenia przepisów proceduralnych oznacza natomiast, iż Trybunał obowiązany jest rozpoznać zarzuty odnoszące się do treści kwestionowanych przepisów (wyrok z 12 grudnia 2012 r., K 1/12).

Przepisy regulujące postępowanie przed Trybunałem nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy Trybunał powinien badać zakwestionowany akt normatywny pod względem proceduralnym w sytuacji, w której wnioskodawca podniósł jedynie zarzuty materialne. Nie można w szczególności wykluczyć, że zarzuty formalne będą wprawdzie podniesione lecz nie przez wnioskodawcę a przez innego uczestnika postępowania (np. w piśmie procesowym lub na rozprawie). Uznać należy, że podmiotem właściwym do podnoszenia zarzutów formalnych jest jedynie inicjator postępowania, a w konsekwencji zarzut formalny wskazany przez innego uczestnika nie podlega rozpoznaniu. Z tego względu Trybunał nie rozpoznał zarzutu braku właściwej konsultacji z KRS projektu kwestionowanych przepisów tzw. ustawy okołobudżetowej. Przywołany zarzut postawił Prokurator Generalny, który nie był wnioskodawcą w sprawie dotyczącej czasowego wstrzymania wzrostu wynagrodzeń sędziów (wyrok z 12 grudnia 2012 r., K 1/12).