Komisja Wenecka powstała z obawy o kierunek zmian ustrojowych w Europie Środkowo – Wschodniej po upadku komunizmu. Celem działań państw zachodnich stała się konwergencja systemów ustrojowych państw obu części Europy, w celu ich maksymalnego upodobnienia pod względem ustrojowo – politycznym.

Zwiększenie zasięgu oddziaływania Komisji spowodowało, że jej działania zaczęły wykraczać poza rolę wyznaczoną pierwotnie w dokumentach programowych i regulacjach proceduralnych. Ten aktywizm Komisji tłumaczono nadrzędnym celem jej działania jakim jest promowanie demokracji i jej właściwych, uniwersalnych standardów. Do działań o charakterze opiniodawczym i jednostkowym, dotyczących konkretnych aktów prawnych państw członkowskich doszły nowe formy aktywności. Komisja zaczęła konsultować, a także współpracować przy tworzeniu nowych konstytucji w państwach wprowadzających ustrój demokratyczny, a także konsultować zmiany konstytucji pod względem ich zgodności ze standardami demokratycznymi. Komisja stała się swoistym „pogotowiem konstytucyjnym” dla państw demokratycznych z całego świata. Ponadto zaczęła prowadzić działalność wykraczającą poza opiniowanie konkretnych, pojedynczych aktów prawnych państw członkowskich polegającą na wypracowywaniu standardów i wytycznych, które stały się z jednej strony narzędziem wpływania na konkretne regulacje obowiązujące w państwach demokratycznych i na ich modyfikację, z drugiej, służyły jako kryterium oceny zgodności danej regulacji ze standardami demokratycznego państwa prawnego.

Obok działalności opiniodawczej, dotyczącej już obowiązującej lub projektowanej regulacji prawnej, Komisja stale prowadzi promocję sformułowanych przez siebie ponadnarodowych standardów, z użyciem nowych form aktywności, jak nawiązywanie współpracy z sądami konstytucyjnymi i promowanie określonej wykładni aktów konstytucyjnych, organizowanie szkoleń i konferencji naukowych poświęconych zagadnieniom ustrojowym, formułowanie kodeksów dobrych praktyk, czy zestawów rekomendacji i standardów dotyczących pożądanego kształtu demokratycznych instytucji ustrojowych.

Krytyka działalności Komisji

Głosy krytyczne pochodzą głównie od państw i polityków, których działania zostały przez Komisję Wenecką ocenione negatywnie, ale także od komentatorów politycznych i naukowców. Charakterystyczne jest zjawisko większej tolerancji dla krytycznych opinii Komisji ze strony ocenianych państw, jeżeli inicjatywa przeprowadzenia analizy wyszła od nich, a nie od osób trzecich.
Część krytyki można uznać za de facto aprobatę dla działalności Komisji, dotyczą one bowiem konieczności jej intensyfikacji i zapewnienia większej skuteczności.