TK



Trybunał Konstytucyjny w konserwatywnym projekcie konstytucji z 1932 roku

"Nasza przyszłość"| Adam Piasecki| Jan Bobrzyński| konserwatyzm| Konstytucja Marcowa| Marian Zdziechowski| Stańczycy| Stronnictwo Prawicy Narodowej| Trybunał Konstytucyjny| Władysław Studnicki

włącz czytnik

 

swojska, rodzima, do naszych specyficznych dostosowana potrzeb, celów państwowych i stosunków .

 

W środowisku konserwatystów, skupionych wokół Naszej Przyszłości, jesienią 1932 roku powstał projekt konstytucji, który miał ambicje stać się podstawą gruntownej „naprawy Rzeczypospolitej”. Został on opublikowany w październiku 1932 roku. Nawiązywał on w dużym stopniu do redakcji i systematyki ustawy konstytucyjnej z 1921 roku [Konstytucji Marcowej], która zdaniem autorów projektu pod względem stylistycznym była opracowana poprawnie. Zmieniono jednak porządek poszczególnych rozdziałów i artykułów dostosowując je do trochę innej koncepcji ustrojowej, wprowadzając między innymi odpowiednie poprawki, uzupełnienia oraz nowe artykuły. Jedną z istotniejszych innowacji, zaproponowanych przez autorów konserwatywnego projektu konstytucji, był postulat powołania w Rzeczypospolitej nowej instytucji, czyli Trybunału Konstytucyjnego, organu, którego działalność wypełnić miała lukę związaną ze stosowaniem norm art. 38 i art. 81 Konstytucji RP z dnia 17 marca 1921 roku.

Konserwatywny projekt ustawy konstytucyjnej składał się z preambuły i 143 artykułów zawartych w siedmiu rozdziałach. Poszczególne rozdziały dotyczyły: [I] ustroju ogólnego i norm obywatelskich [art. 145]; [II] Prezydenta Rzeczypospolitej [art. 4663]; [III] parlamentu i ustawodawstwa [art. 64101]; [IV] rządu Rzeczypospolitej [art. 102112]; [V] administracji państwowej [art. 113128]; [VI] sądownictwa [art. 129141]. Projekt zamykał rozdział VII zawierający postanowienia ogólne i przejściowe [art. 142143].

Zgodnie z propozycjami konserwatystów Naszej Przyszłości, Rzeczpospolita Polska miała być państwem konstytucyjnym [art. 1], w którym władzę zwierzchnią miał sprawować Naród, na podstawie odwiecznych norm moralnych, prawa boskiego w duszach ludzkich zaszczepionego i przez wielowiekowy rozwój cywilizacji jako podstawa ładu i porządku społecznego utrwalonego [art. 2], Pojęcie narodu było dla autorów projektu, tożsame z pojęciem ogółu obywateli, posiadających równe prawa i jednakowe obowiązki, wśród nich między innymi obowiązek szanowania i przestrzegania konstytucji. Na czele państwa stać miał Prezydent RP, któremu Naród powierzał majestat władzy i jej uosobienie [art. 3]. Szczegółowe ustalenia dotyczące głowy państwa, sposobu jej wyboru i kompetencji zostały określone w rozdziale drugim projektu. Władza w Rzeczypospolitej oparta miała być na zasadzie trójpodziału, zgodnie z którą organami Narodu w zakresie władzy ustawodawczej miał być dwuizbowy parlament [sejm i senat], w zakresie władzy wykonawczej rząd z kanclerzem odpowiedzialny przed prezydentem i parlamentem, natomiast w zakresie władzy sądowniczej niezawisłe sądy [art. 4]. Autorzy projektu, postulowali aby ustrój państwowy oprzeć na gruncie solidaryzmu społecznego. Konstytucja miała gwarantować obywatelom polskim nieuznawanie jakichkolwiek przywilejów rodowych, stanowych czy klasowych, równość wobec prawa, ochronę życia, wolności i mienia. Wśród wielu praw konstytucyjnych przysługujących obywatelom, szczególne miejsce zajmowało prawo do sądu. „Nikt nie może być pozbawiony sądu, któremu z prawa podlega” stanowił przepis art. 15 projektu. W dalszej jego części wykluczono możliwość stosowania sądów wyjątkowych. Ściganie i wymierzanie kary mogło mieć miejsce tylko w granicach określonych ustawą. Konstytucja dopuszczała ograniczenie i pozbawienie wolności obywatela [aresztowanie, rewizja] wyłącznie na podstawie polecenia władz sądowych.

Trybunał Konstytucyjny

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.