Wydanie wyroku o niezgodności z Konstytucją określonego rozumienia przepisu powoduje zmianę stanu prawnego oraz w praktyce oznacza zakaz interpretowania go w sposób uznany wyrokiem Trybunału za konstytucyjnie wadliwy.

Wyroki o pominięciu (prawodawczym) wynikają z kompetencji Trybunału do oceny zgodności z Konstytucją przepisów także co do ewentualnego braku uregulowań, które ze względu na wymagania Konstytucji powinny się w nich znaleźć (tzw. kontrola pełnej treści normatywnej przepisów). Tym samym Trybunał dokonuje oceny, czy ustawodawca, regulując daną materię, nie pominął pewnych istotnych kwestii, koniecznych np. w świetle konstytucyjnej zasady równości (zob. wyrok z 24 maja 2012 r., P 12/10). W praktyce tego rodzaju wyroki dotyczą najczęściej nieprzyznania pewnych praw określonym kategoriom podmiotów, a więc sytuacji, w której ustawodawca, wyliczając pewne kategorie adresatów, nie uwzględnił określonej kategorii podmiotów, która powinna się w tym wyliczeniu znaleźć ze względu na regulacje konstytucyjne (np. wyrok z 9 lipca 2012 r., P 59/11).

Orzeczenie o niezgodności z Konstytucją pominięcia prawodawczego zobowiązuje ustawodawcę do podjęcia odpowiednich działań zmierzających do uzupełnienia niepełnej regulacji o fragment niezbędny z punktu widzenia wymagań konstytucyjnych. Niekiedy jednak Trybunał wskazuje na konieczność uwzględniania tego typu wyroków także przez organy stosujące prawo w drodze wykładni w zgodzie z Konstytucją (wyrok z 24 maja 2012 r., P 12/10).

Kontrola konstytucyjności nie obejmuje zaniechań prawodawczych. Ustawodawcy przysługuje szeroki zakres swobody w określeniu dziedzin podlegających unormowaniu. W konsekwencji Trybunał nie orzeka o zaniechaniach ustawodawcy polegających na nieuregulowaniu danej kwestii w ogóle, nawet jeżeli obowiązek wydania danego aktu wynika z norm konstytucyjnych. Jeśli jednak decyzja co do wprowadzenia takiej regulacji zastała podjęta, to wydany akt prawny musi spełniać wymagania konstytucyjne (zob. wyrok z 6 listopada 2012 r., K 21/11).

6. Pozostałe kompetencje

Poza rozstrzyganiem o zgodności norm kompetencje Trybunału Konstytucyjnego obejmują również orzekanie w sprawach: sporów kompetencyjnych (art. 189 Konstytucji), zgodności celów lub działalności partii politycznych z Konstytucją (art. 188 pkt 4 Konstytucji) oraz stwierdzania przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta RP (art. 131 ust. 1 Konstytucji).