Ogromne rozmiary handlu bronią, jak i łatwość dostępu do broni, nie wyłączając broni masowego zniszczenia, określają nową sytuację bezpieczeństwa międzynarodowego. Dotychczasowe regulacje dotyczące pułapów zbrojeniowych i nierozprzestrzeniania broni nuklearnej czy chemicznej stają się coraz mniej skuteczne, o czym dobitnie zaświadcza chociażby drastyczny przykład transferu technologii jądrowej z Pakistanu do Iranu. W takiej sytuacji zagrożenia wytwarzają zarówno państwa, które administracja Billa Clintona określała mianem zbójeckich, jak i kraje, w których następuje rozkład władzy, zwane państwami upadłymi. W oczywisty sposób dotyczy to także niepaństwowych partnerów gry politycznej, a więc organizacji i grup ludzi odwołujących się do przemocy. Przemoc przestała był wyłącznie domeną realizacji funkcji państwowych, stała się więc przedmiotem swoistej prywatyzacji. W perspektywie pokoju i bezpieczeństwa zanika przegroda między bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym, jak też między działaniami zbrojnymi i działaniami stabilizacyjnymi.

Zmieniło się pojęcie suwerenności,

nowego określenia oczekuje zasada nieingerowania w wewnętrzne sprawy państw narodowych, a w konsekwencji zacierają się kontury pojęcia agresji i konfliktu międzynarodowego. Praktyka takich organizacji pozarządowych, jak Lekarze bez Granic i Lekarze Świata postawiła na porządku dziennym sprawę nowego wymiaru prawa humanitarnego, a zwłaszcza zasadności interwencji humanitarnej w sytuacjach masowego zagrożenia życia ludzkiego. W wojnie o Kosovo w 1999 r. uzasadnienie prawno-międzynarodowe, czyli odwołanie do decyzji Rady Bezpieczeństwa istniało, ale było dalekie od jednoznaczności i dla interwencji NATO znajdowano uzasadnienie właśnie w motywacji humanitarnej - sformułował to wprost sekretarz generalny ONZ Kofi Annan - ochronie życia ludzi i poszanowaniu praw człowieka miejsce nadrzędne nad suwerennością państwową. Pojawiło się też w dyskursie politycznym pojęcie bezpieczeństwa ludzkiego (human security), które Sadako Ogata oraz Amartya Sen, wraz z komisją, której przewodniczyli w latach 2001-2003, określali jako należące do praw człowieka dążenie do zmniejszenia lub usunięcia fundamentalnych zagrożeń życia ludzkiego, związanych zarówno z sytuacjami konfliktowymi i postkonfliktowymi, jak i z nędzą, wielkimi chorobami i migracjami ludzi.