TK



Kapitał społeczny – bardzo długi cień historii

chlopstwo| Edward Gierek| Elżbieta Kaczyńska| feudalizm| inteligencja| Jacek Kochanowicz| Jacek Tarkowski| Janusz Czapiński| kapitał społeczny| Kazimierz Wyka| klasa kreatywna| mieszczaństwo| PRL| spółdzielnie rolnicze| Władysław Gomułka

włącz czytnik

Do połączenia w jedno dwóch różnych okresów historii Polski: czasów okupacji niemieckiej 1939-1945 i czasów budowy socjalizmu 1944-1989 uprawnia mnie stwierdzenie Kazimierza Wyki, który w wstępie do swojej książki Życie na niby w 1958 roku pisał „W dziesięć lat po skończeniu okupacji hitlerowskiej w całej pełni kwitnęła w Polsce Ludowej gospodarka wyłączona. Dotąd nie uwiędła, chociaż inni byli społeczni partnerzy i swoiste objawy […]”[5].

Lata 1944-1956 można w pewnym sensie uznać za kontynuację lat wojny, gdy komuniści uznali, że „raz zdobytej władzy nigdy nie oddadzą” – i walczyli z własnym narodem o „utrwalenie władzy ludowej”. Terror zakończył się po krwawych wystąpieniach robotników Poznania w czerwcu 1956 roku, które doprowadziły do października 1956 r. Po czerwcu 1956 roku, nad społeczeństwem wisiała jak ponury cień słynna wypowiedź premiera Cyrankiewicza „kto odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie”. Życie polityczne regulowane było malejącą podażą żywności i rosnącymi cenami mięsa i artykułów pierwszej potrzeby, każda próba gospodarstw domowych walki o lepsze życie była opłacana krwawymi kryzysami politycznymi i gospodarczymi w poszczególnych 1956, 1970, 1976, 1981 – i zmianą kolejnych ekip komunistycznej władzy. Amplituda „marginesu wolności” rosła bezpośrednio po wydarzeniach - terror policyjny to miękł ( na jeden rok lub dwa), poczym twardniał z czasem aż do następnego wybuchu społecznego. W latach 1980-81 w walce przeciwko związkowi zawodowemu „Solidarność” 13 grudnia 1981 roku gen. Jaruzelski ogłosił stan wojenny. Od 1985 roku, po dojściu Michaiła Gorbaczowa[6] do władzy w Moskwie, do świadomości rządzących dochodzi fakt, że cały system polityczny socjalizmu chyli się ku upadkowi. Więcej - władza uznała, że trzeba układać się z „Solidarnością”, opozycją demokratyczną i rządzonymi przy okrągłym stole. Jak powiedziała, po wygranych częściowo demokratycznych wyborach Joanna Szczepkowska „w dniu 4 czerwca 1989 roku upadł w Polsce komunizm”.

Przez cały okres realnego socjalizmu „żywność i mięso” było kategorią polityczną, każdy wzrost cen żywności i mięsa, przy równoczesnym spadku dostaw produktów rolnych na rynek był zarzewiem każdego kryzysu społecznego. Pomijając okres bezpośrednio powojenny – do 1949 roku, w roku 1976 wprowadzono kartki na cukier, a pięć lat później w 1981 roku, system kartkowy objął asortyment produktów szerszy niż w okresie okupacji niemieckiej. Niedobór żywności był zatem trwałą cechą zarówno gospodarki pod okupacją niemiecką, jak również przez 45 lat gospodarki socjalistycznej PRL. Fakt ten sprawiał, że produkcja gospodarstw chłopskich i niedostateczne dostawy żywności na rynek miejski – sytuowały owe wszystkie gospodarstwa na pozycji monopolistów.

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.