Konstytucyjne prawo petycji jest prawem politycznym, o czym świadczy jego umiejscowienie w systematyce Konstytucji, jak też jego publiczny charakter wynikający z art. 63 ustawy zasadniczej. Jako prawo polityczne, powinno umożliwiać jednostkom współdziałanie w wypełnianiu funkcji publicznych. Prawo to ma charakter roszczeniowy, gdyż wniesienie petycji obliguje adresata do jej rozpatrzenia, ustosunkowania się do jej przedmiotu i powiadomienia składającego petycję o swoim stanowisku. Co prawda, taki skutek petycji nie został wprost wskazany w Konstytucji, co proponowano w trakcie prac KKZN, nie mniej jednak wynika on z istoty tego prawa. Prawo petycji postrzegane jest również jako najbardziej powszechna i najłatwiejsza forma ochrony praw i interesów jednostki, zarówno własnych jak i cudzych. O jego randze świadczy też szczególna ochrona. Ograniczenia w zakresie korzystania z prawa petycji mogą być wprowadzane jedynie pod określonymi w art. 31 ust. 3 Konstytucji warunkami. Ponadto, Konstytucja wprost wskazu je w art. 233, iż prawo to nie może być ograniczane w czasie stanu wojennego, wyjątkowego i klęski żywiołowej, tym samym zestawiając je z najważniejszymi prawa mi człowieka i obywatela, takimi jak prawo do poszanowania godności, prawnej ochrony życia, humanitarnego traktowania, wolności sumienia i religii, czy prawo do obywatelstwa polskiego.