Przepisy konstytucyjne nie wskazują wprost, jakie kwestie mogą być przedmiotem petycji. Z charakteru petycji, jako prawa politycznego wynika jednak, iż powinny one dotyczyć szeroko pojętych  spraw publicznych.

W doktrynie, za sprawy o charakterze publicznym uznaje się wszelkie działania lub zaniechania osób tworzących skład osobowy organów władzy publicznej, jak i tych osób, które w zakresie wynikającym z powierzenia lub porozumienia uczestniczą w procesie wykonywania powierzonych im zadań i kompetencji publicznoprawnych, zarówno w znaczeniu organizacyjnym, dotyczącym struktury podmiotów, organów, jak i pozostałych instytucji, materialnym, jak i formalnym.

Konstytucja nie określa skutku, jaki wywołuje wniesienie petycji. Petycje z natury swojej nie mają charakteru władczego. Z istoty tej instytucji wynika jednak, iż adresat petycji musi się z nią zapoznać i ustosunkować do niej, o czym zawiadomić powinien jej autora, aczkolwiek realizacja postulatów zawartych w petycji zależy wyłącznie od woli adresata. W zestawieniu z innymi środka mi demokracji partycypacyjnej petycje są niewątpliwie narzędziem najsłabszym, nie oznacza to jednak, iż są instytucją nieskuteczną. Ich prawidłowe funkcjonowanie spełnia kilka funkcji – promuje bezpośrednie zaangażowanie społeczeństwa w sprawy publiczne wywołując debatę społeczną, jak również uwiarygodnia aktualne problemy i zwraca na nie uwagę mediów, a tym samym sygnalizuje je instytucjom.

Pomimo że przepisy Konstytucji mogą być stosowane bezpośrednio, dla skutecznego korzystania z prawa do petycji niezbędne jest szczegółowe uregulowanie trybu ich składania i rozpatrywania, które to kwestie stanowią materię ustawową. Pomimo upływu 15 lat, zawarta w art. 63 Konstytucji delegacja ustawowa nie została zrealizowana, co uznać należy za poważną, i nieznajdującą uzasadnienia, lukę prawną. Poza ustawową formą regulacji, treść Konstytucji nie przesądza natomiast, czy przedmiotowa materia uregulowana powinna zostać w odrębnym akcie prawnym, poświęconym wyłącznie petycjom lub łącznie regulującym wszystkie trzy wskazane w art. 63 instytucje – petycje, skargi i wnioski, czy może odpowiednie przepisy należałoby wprowadzić do ustaw już obowiązujących. W szczególności, alternatywą  dla odrębnej ustawy mogłoby być wprowadzenie przepisów dotyczących petycji do k.p.a. Art. 221 kodeksu już obecnie stanowi, iż„§ 1. Zagwarantowane każdemu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, organów  samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach określonych przepisami niniejszego działu. § 2. Petycje, skargi i wnioski mogą być składane do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. § 3. Petycje, skargi i wnioski można składać w interesie publicznym, własnym lub innej oso by za jej zgodą”. W kodeksowej regulacji prawa petycji brak jednak konsekwencji, gdyż w dalszej części przepisów działu VIII brak już odwołania do instytucji petycji. Do petycji nie odnosi się również wydane na podstawie art. 226 k.p.a. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków.