Oznacza to, z jednej strony, dopuszczanie zmienności w czasie praw podstawowych, a z drugiej strony – przypisywanie w sposób pośredni istotnej roli sędziom konstytucyjnym, którzy w procesie poszukiwania i redagowania narracji praw podstawowych nie mogą być wyłącznie „ustami konstytucji”. Sędziowie muszą bowiem na nowo odczytywać przepisy starszych konstytucji, które nie były redagowane pod kątem takiego ich stosowania, oraz poszukiwać odpowiednich treści w nowszych i nowych konstytucjach europejskich (a więc i w Konstytucji RP) na podstawie, coraz wyraźniej doktrynalnych, wypowiedzi ustawodawcy konstytucyjnego.

Aby móc należycie odegrać tę rolę, sędziowie, w szczególności sędziowie konstytucyjni, muszą jednak wykazać się - na co od dawna zwraca uwagę Ewa Łętowska, która też niedawno zakończyła posługę trybunalską -  odpowiednimi umiejętnościami komunikacyjnymi, przedstawiając sposób swojego rozumowania prowadzący do rozstrzygnięcia w danej sprawie. Nie można przy tym powstrzymać się od uwagi, że komunikatywność przekazu sędziowskiego jest znakomicie ułatwiona w ramach anglosaskiej tradycji indywidualnych wypowiedzi sędziów uczestniczących w składach kolegialnych, choć i nasza praktyka częstych zdań odrębnych w Trybunale Konstytucyjnym częściowo podnosi kontynentalną, statokratyczną w swojej genezie, zasłonę tajemnicy sali obrad.

Lech Garlicki, którego duch również wydaje się dawać znać o sobie w tym gmachu, pisząc w istocie o nowszych i nowych konstytucjach europejskich, zauważył, iż:

„Konstytucje z reguły posługują się «pojęciami otwartymi», «terminami-kluczami», które zapisywane są w formie hasłowej, bez normatywnego zdefiniowania czy zegzemplifikowania, a których znaczenie wydobywa się z tradycji i dorobku konstytucjonalizmu demokratycznego. To otwiera pisany tekst konstytucji na istniejące poza nim pojęcia, zasady i koncepty […], jak «godność człowieka», «dobro wspólne», «demokratyczne państwo prawne», «sprawiedliwość społeczna», «zasada pomocniczości», «wolność» i «sprawiedliwość». Nawet jeżeli pojęcia te zyskują stopniowo treść normatywną […] w orzecznictwie konstytucyjnym, to ich sens i pierwotne znaczenie przynależą do sfery poza-, by nie powiedzieć ponadkonstytucyjnej”[11].