Istotne novum dotyczące kognicji Trybunału, które należy ocenić jako dyskusyjne z punktu widzenia jego zgodności z Konstytucją, wprowadza art. 4 projektu. Proponowany artykuł jest zbiorczym ujęciem kompetencji TK i chociaż nawiązuje swoją konstrukcją do art. 2 u. TK, wzorowanego z kolei na art. 188 Konstytucji, to jednak zawiera różnice prowadzące do doniosłych konsekwencji. Chodzi o wyodrębnienie w ramach struktury tego artykułu orzekania w sprawie pytania prawnego, jako osobnej od badania hierarchicznej zgodności aktów normatywnych kompetencji TK. Zabieg ten, nadając pytaniu prawnemu status podobny do skargi konstytucyjnej, mógłby w przyszłości stanowić wsparcie dla rozumowania analogicznego do tego, jakie przeprowadził TK w sprawie o sygn. akt SK 45/09 (wyrok TK z 16 listopada 2011 r.), w której doszedł on do wniosku, że zakres przedmiotowy aktów normatywnych podlegających kontroli zgodności z Konstytucją w postępowaniu wszczętym w wyniku złożenia skargi konstytucyjnej jest autonomiczny i niezależny od art. 188 pkt 1-3 Konstytucji. Abstrahując od oceny celowości i dopuszczalności (z perspektywy prawa unijnego) kontroli prawa pochodnego UE przez sąd konstytucyjny, należy zaznaczyć, że ewentualna próba rozciągnięcia w tym zakresie kognicji TK także na sprawy zainicjowane pytaniem prawnym miałaby wątłe podstawy konstytucyjne i sytuacji w tym zakresie nie może zmienić jedynie nowa ustawa o TK (bez towarzyszącej jej uchwaleniu zmiany Konstytucji). Niewątpliwie jednak proponowana w projekcie regulacja wspierałaby ten kierunek rozumowania, obecny w doktrynie już na tle obecnego stanu prawnego.

3. Sygnalizacja luk i uchybień, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego (art. 5 ust. 1 proj. u. TK)

 Zmianą, której praktyczną rolę trudno ocenić w chwili obecnej, ale która potencjalnie otwiera przed Trybunałem szersze niż dotychczas możliwości wpływania na zapewnienie spójności systemu prawa, jest proponowana treść art. 5 ust. 1 proj. u. TK. W przeciwieństwie do aktualnego brzmienia art. 4 u. TK, projekt posługuje się szeroką, ogólną formułą sygnalizacji luk lub nieścisłości w prawie „Sejmowi lub innym właściwym organom”, wzorowaną na brzmieniu art. 4 u. SN. Z przepisem tym koresponduje, do pewnego stopnia, treść art. 6 ust. 3 proj. u. TK, radykalnie poszerzającego krąg organów, którym przesyłana jest coroczna informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału (por. art. 4 ust. 1 zd. 1 u. TK). Uwzględnienie w tym katalogu Pierwszego Prezesa SN, Prezesa NSA, Przewodniczącego KRS, w powiązaniu z ogólnym brzmieniem art. 5 ust. 1 projektu, może sugerować, że organami, do których Trybunał będzie mógł zwracać się z sygnalizacją luk i uchybień w prawie, będą nie tylko organy władzy ustawodawczej, ale i sądy, w szczególności sądy wyższej instancji, odpowiedzialne m.in. za ujednolicanie orzecznictwa. Naszym zdaniem, wykładnia taka byłaby jednak nieuprawniona. Zarówno ustrojowe kompetencje TK, jak i treść art. 5 ust. 1 projektu, stanowiącego o uchybieniach i lukach „w prawie” wskazuje, że określenie „inne właściwe organy” obejmuje wyłącznie organy odpowiedzialne za stanowienie prawa (niezależnie od usytuowania konkretnego aktu w hierarchicznym systemie prawa) oraz posiadające prawo inicjatywy w tym zakresie. Potwierdza to geneza przepisu (por. § 55 zd. 1 r. TK). Nieprzypadkowo też, jak wolno sądzić, projekt rozdziela unormowane dotychczas łącznie (por. art. 4 u. TK) instytucje sygnalizacji i informacji o działalności Trybunału.