Niezależnie od ww. aspektów koncepcyjnych (systemowych) trzeba wskazać, że owo ograniczenie zasady dyspozycyjności wydaje się możliwe do przyjęcia w sytuacjach, w których cofnięcie pisma inicjującego kontrolę hierarchicznej zgodności norm wynika wyłącznie z woli wnioskodawcy, który z różnych powodów (np. ze względu na wartość argumentacyjną pism innych uczestników postępowania) rezygnuje z korzystania z danego środka prawnego. Utrzymywanie tej reguły może natomiast okazać się problematyczne wówczas, gdy podstawą cofnięcia pisma inicjującego kontrolę konkretną (pytania prawnego, skargi konstytucyjnej) jest podyktowane zmianą okoliczności i odpadnięciem jednej z przesłanek dopuszczalności rozpoznania sprawy. Tytułem przykładu, można wskazać sytuację, w której w postępowaniu procesowym, na tle którego pytający sąd wystosował pytanie prawne do TK, doszło do cofnięcia pozwu, uznania powództwa lub zawarcia ugody. Pytający sąd będzie wówczas zobowiązany do zmiany swojego postanowienia w przedmiocie wystąpienia z pytaniem prawnym niezależnie od terminów czynności procesowych zakładanych (wyznaczonych) przez Trybunał Konstytucyjny, a sam Trybunał – mimo reguły z art. 5 ust. 2 i 3 proj. u. TK – nie będzie mógł rozpoznać sprawy ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

7.    Zasada skargowości i zakres zaskarżenia (art. 51 proj. u. TK)

Artykuł 51 projektu wyraża, obowiązującą w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, zasadę skargowości oraz normuje zakres zaskarżenia w postępowaniu w przedmiocie kontroli hierarchicznej zgodności norm. Artykuł 51 ust. 1 proj. u. TK powtarza normę obowiązującą aktualnie na podstawie art. 66 u. TK, natomiast art. 51 ust. 2 i 3 proj. u. TK są przepisami nowymi. Co do zasady, i wbrew zgłaszanym niekiedy opiniom odmiennym, uważamy utrzymanie zasady skargowości, za rozwiązanie trafne. Zmiana tego modelu – już ze względów pragmatycznych, wobec aktualnych uwarunkowań systemowych (m.in. ograniczonej konstytucyjnie liczby sędziów) i faktycznych – wydaje się nierealna. Postulat zniesienia lub ograniczenia działania zasady skargowości generuje też ryzyko związane z tzw. aktywizmem sędziowskim, przed którym przestrzega dominujący nurt doktryny prawa konstytucyjnego w państwach o ustabilizowanej demokracji i większym niż nasz dorobku sądownictwa konstytucyjnego.