7. Uwagi do rozdziału 6

7.1. Najistotniejszą propozycją projektu jest rezygnacja z zasady rozpoznawania spraw przez TK na rozprawach. Obecnie możliwość wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym istnieje tylko w przypadku skargi konstytucyjnej, jeżeli wszyscy uczestnicy postępowania podzielają zarzuty skarżącego (art. 59 ust. 2 ustawy o TK). Regułą jest jednak, że orzeczenie zapada bezpośrednio po rozprawie, podczas narady, a ogłoszenie wyroku następuje co do zasady tego samego dnia (zob. § 47 regulaminu TK). W praktyce rozprawa służy jedynie „formalnemu zwieńczeniu” procedury (jak to celnie ujęto w uzasadnieniu projektu), natomiast jej znaczenie z punktu widzenia wszechstronnego wyjaśnienia sprawy bywa, jak się wydaje, ograniczone. Zmiana tego stanu prawnego, wynikająca z art. 82 i 94, doprowadzi do zracjonalizowania i usprawnienia pracy TK.

Nie dostrzegam przeszkód konstytucyjnych dla wprowadzenia omawianej zmiany. Konstytucja nie przewiduje – w odróżnieniu od postępowań przed sądami (art. 45) – zasady rozpoznawania spraw przez TK na rozprawach. Ponadto, z zasad rzetelnego działania instytucji publicznych i sprawiedliwości proceduralnej wynika nakaz stworzenia procedury jak najbardziej adekwatnej do kompetencji danego organu. Z tej perspektywy, projekt dużo lepiej odpowiada specyfice postępowania przed sądem konstytucyjnym niż obecna ustawa o TK. To do samego TK powinna należeć decyzja, czy w sprawie istnieją okoliczności, dla których wyjaśnienia nie wystarcza analiza pisemnych stanowisk uczestników postępowania, lecz potrzebne jest przeprowadzenie rozprawy.