Zanim przejdziemy do ich omówienia, warto zwrócić jeszcze uwagę na ważną zasadę ogólną, przyświecającą europejskim standardom funkcjonowania życia politycznego. Chodzi o rolę balansu między dwiema wartościami, który powinno zapewniać demokratyczne państwo – „minimalizowaniem nieproporcjonalności w wydatkach, które mogą osłabiać swobodny wybór ze strony głosujących, a prawami do swobody zgromadzeń i wyrażania opinii, które często są wykonywane poprzez przekazywanie pieniędzy lub usług na rzecz konkretnego kandydata lub partii politycznej”. W tym kontekście należy postrzegać zasadę „pieniądze są polityką”, zgodnie z którą wsparcie finansowe partii może być przejawem korzystania z podstawowej swobody obywatelskiej do udziału w życiu politycznym danego kraju (znajdującej także wyraz w art. 11 Konstytucji RP z 1997 roku). Z tego powodu wszelkie regulacje prawa krajowego należy wprowadzać z ostrożnością, aby nie ograniczać swobody działalności politycznej i możliwości okazywania przez obywateli poparcia wybranym ugrupowaniom czy kandydatom. Powinny one za to zapewniać równe zasady prowadzenia działalności na danym obszarze różnym podmiotom politycznym, gwarantując każdemu obywatelowi takie same szanse korzystania z konstytucyjnych praw i wolności politycznych. Do takiego niwelowania nierówności powinny też dążyć krajowe systemy finansowania działalności politycznej.

Modele finansowania partii politycznych w Europie

Dające się zaobserwować w Europie modelowe rozwiązania z zakresu ukształtowania systemów finansowania działalności politycznej należy uznać za Weberowskie typy idealne, choć praktycznie w żadnym kraju nie występują one w wersji czystej, wszędzie podlegając pewnym wariacjom. Ponadto można też zaobserwować coraz większe mieszanie się stosowanych typów źródeł finansowania działalności politycznej między poszczególnymi państwami, co czasem utrudnia ich jednoznaczne zakwalifikowanie do poszczególnych modeli. Dlatego bardziej zasadne może okazać się mówienie o tym, w jakim stopniu dany sposób finansowania działalności politycznej występuje w analizowanym kraju.