Z punktu widzenia kryteriów kontroli pewną specyfikę wykazuje kontrola ustaw epizodycznych (incydentalnych), wprowadzających na ściśle określony okres odstępstwo od obowiązujących dotychczas ogólnych regulacji prawnych. Badając taką ustawę, Trybunał weryfikuje, czy czasowe odstąpienie od obowiązujących zasad ogólnych było usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami związanymi ze zmieniającymi się uwarunkowaniami społecznymi, gospodarczymi lub politycznymi, czy stanowiło najmniej uciążliwy środek do osiągnięcia zamierzonego przez ustawodawcę celu oraz czy znajdowało uzasadnienie ze względu na zasady, normy i wartości konstytucyjne (wyrok z 19 grudnia 2012 r., K 9/12).

4. Skutki wyroków

Zasadniczym skutkiem wyroku orzekającego o niezgodności z Konstytucją określonej regulacji jest jej usunięcie z porządku prawnego (utrata mocy obowiązującej). Nie zawsze jednak wyrok Trybunału powoduje automatyczne przywrócenie stanu zgodności z Konstytucją. Niekiedy konieczne jest podjęcie działań ze strony prawodawcy lub organów stosowania prawa (w szczególności sądów). W takim wypadku po stronie tych podmiotów powstaje obowiązek jak najsprawniejszego przywrócenia stanu zgodności z Konstytucją. Obowiązek ten wynika z art. 190 ust. 1 w związku z art. 2 (zasada demokratycznego państwa prawnego), art. 7 (zasada legalizmu) oraz art. 8 Konstytucji (nadrzędność Konstytucji w systemie prawnym).   

Z punktu widzenia organów mających kompetencję prawodawczą konieczne jest rozważenie, czy wyrok Trybunału nie wymaga wprowadzenia odpowiednich zmian w systemie prawa, a w wypadku odpowiedzi pozytywnej – podjęcia stosownej inicjatywy prawodawczej. Pomocne w tym zakresie mogą być uwagi formułowane w uzasadnieniach wyroków oraz postanowieniach sygnalizacyjnych (zob. np. wyrok z 14 lutego 2012 r., P 17/10 oraz postanowienie sygnalizacyjne z 14 lutego 2012 r., S 1/12).