Nad propozycjami rozwiązań zawartymi w projektowanej ustawie pracowali prawnicy związani z Trybunałem Konstytucyjnym zajmujący się problematyką sądownictwa konstytucyjnego. Uwzględniono tutaj bardzo bogate doświadczenie wynikające z praktyki orzeczniczej byłych i obecnych sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Propozycja ta była przedstawiona prezydentowi Rzeczypospolitej w marcu bieżącego roku. Zostały przeprowadzone konsultacje z poszczególnymi klubami parlamentarnymi i z tego miejsca chciałbym za to podziękować. Pozwoliły one z jednej strony poznać stanowiska klubów, z drugiej zaś zaproponować rozwiązania, które nadały ostateczny kształt przedstawionemu przeze mnie projektowi ustawy.

Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Ze względu na charakter i zakres proponowanych zmian oraz modyfikację obowiązujących regulacji dotyczących Trybunału zasadne jest przyjęcie nowej ustawy – nie nowelizacji, ale nowej ustawy. Takie rozwiązanie uzasadniają zasady techniki legislacyjnej oraz potrzeba uregulowania organizacji funkcjonowania trybunału w spójnym wewnętrznie akcie prawnym, uwzględniającym doświadczenie, jak powiedziałem, blisko 16-letniego okresu obowiązywania ustawy o trybunale z 1997 r. Zasadniczymi argumentami przemawiającymi za uchwaleniem nowej ustawy o trybunale są, po pierwsze, potrzeba usprawnienia postępowania przed trybunałem, po drugie, potrzeba uregulowania statusu sędziego Trybunału Konstytucyjnego, w tym również sędziego w stanie spoczynku, i po trzecie, zmiana procedury doboru kandydatów na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.

Szanowni państwo, zarówno pozycja ustrojowa Trybunału Konstytucyjnego, jak i jego ranga i autorytet uzasadniają w opinii pana prezydenta wprowadzenie odrębnej, szczegółowej procedury postępowania przed sądem konstytucyjnym, jak też stworzenie reguł doboru kandydatów na sędziów trybunału, które pozwolą wyłonić w procedurze z udziałem przedstawicieli sądownictwa, organizacji samorządów prawniczych i ośrodków akademickich najlepszych kandydatów na sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed przystąpieniem do prezentacji rozwiązań zawartych w projekcie podkreślić należy, że stanowią one spójną całość, której kształt zarówno uwzględnia dotychczasowe doświadczenia orzecznicze i organizację trybunału, jak też odpowiada oczekiwaniom usprawnienia pracy sądu konstytucyjnego. Mówiąc wprost, oczekuje się przyspieszenia rozpatrywania spraw o co najmniej kilka miesięcy. Dziś średni czas rozpatrywania spraw przez trybunał, jak wynika z ostatniej dorocznej informacji przedstawionej na zgromadzeniu sędziów Trybunału Konstytucyjnego, wynosi 19 miesięcy. Podkreślić przy tym należy, że w ostatnich latach w jakiś sposób uległ on już znacznemu skróceniu, ale wyczerpują się możliwości dalszego usprawniania pracy w oparciu o obowiązujące dzisiaj regulacje prawne. O tym, jak potrzebne są zmiany służące usprawnieniu Trybunału Konstytucyjnego, świadczy liczba spraw wpływających każdego roku. Wystarczy powiedzieć, że w roku 1998, a więc w rok po wejściu w życie obecnie obowiązującej ustawy, takich spraw wpływało 200, a dzisiaj wpływa 500. Trzeba też powiedzieć, że te sprawy wpływające są coraz bardziej skomplikowane. Niewątpliwie zmusza to do przeanalizowania obecnie istniejących przepisów i zastanowienia się, co można zrobić w obszarze uregulowań prawnych, żeby móc przyspieszyć w sposób optymalny wydawanie wyroków i funkcjonowanie trybunału.