Istotną nowością jest też określenie pod wpływem praktyki zasad powoływania sędziów w stanie spoczynku na stanowiska w organach państwowych i międzynarodowych. Tak naprawdę to się już dzisiaj dzieje. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego byli powoływani na stanowiska w trybunałach międzynarodowych. W tym projekcie ustawy należałoby to jednoznacznie określić ustawowo. Z pełnieniem takiej funkcji wiąże się potrzeba uregulowania kwestii zawieszania w czasie ich sprawowania na przykład uposażenia sędziego w stanie spoczynku. Są to kwestie niedopowiedziane dzisiaj. Dlatego projektowana regulacja tworzy ramy prawne pozwalające wykorzystać wiedzę i doświadczenia również byłych sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Jak już zaznaczyłem, jednym z celów projektowanej ustawy jest usprawnienie postępowań toczących się przed Trybunałem Konstytucyjnym. Projekt zachowuje sprawdzone w praktyce rozwiązania, ale wprowadza też nowe instytucje, służące usprawnieniu postępowania. Zmiany w tym zakresie wynikają z kilkunastoletnich doświadczeń trybunału. Chciałem wskazać najistotniejsze propozycje dotyczące trybu rozpatrywania spraw przed trybunałem.

Otóż nowy tryb wstępnego rozpoznania wniosków składanych w formie skargi konstytucyjnej i przez podmioty, które mogą skarżyć tylko przepisy objęte ich właściwością – dziś taki wniosek bada tylko jeden sędzia. Od jego decyzji przysługuje zażalenie i można się odwołać, a rozpatrzy to skład trzyosobowy, co w sposób znakomity wydłuża sprawę. Dlatego proponuje się, by sprawę rozpatrywał jednorazowo skład trzyosobowy. Takie rozwiązanie przyspieszy bieg spraw, a kolegialne rozpatrzenie kwestii proceduralnych na samym początku będzie gwarancją wszechstronnej i wyważonej oceny dopuszczenia nadania biegu sprawie.

Wpisane zostały również do projektu ustawy reguły wyznaczania sędziów rozpatrujących daną sprawę. Potwierdza się dotychczasową praktykę mającą umocowanie w regulaminie trybunału, opartą na zasadzie doboru sędziów według listy alfabetycznej, przy uwzględnieniu kolejności wpływu spraw. Ale są jednak – praktyka pokazała – sytuacje, w których np. sędzia obłożnie choruje, nie ma go przez dłuższy okres i nie tylko nie można rozpatrywać sprawy, lecz także nie można nawet wyznaczyć terminu. Dlatego też proponuje się przyznanie prezesowi trybunału możliwości wyznaczenia sędziego sprawozdawcy w sytuacjach szczególnych, właśnie takich jak długotrwała choroba sędziego, która uniemożliwia prowadzenie sprawy, oraz wyznaczenie terminu pierwszej rozprawy, szczególnie gdy przemawia za tym doniosłość sprawy.