Chodzi również o umożliwienie trybunałowi wyboru trybu rozpoznawania sprawy: albo na rozprawie, albo na posiedzeniu niejawnym. Umożliwia to zasada pisemności charakterystyczna dla postępowań przed sądem konstytucyjnym, który jest przecież sądem prawa, a nie faktów. Sędziowie będą więc mogli dobrać formę rozpatrywania sprawy stosownie do okoliczności prawnych. Projekt formułuje ściśle warunki rozpoznawania sprawy na posiedzeniu niejawnym. Będą mogły być na nim rozpatrywane wyłącznie sprawy, w których pisemne stanowiska i dowody są wystarczające do podjęcia rozstrzygnięcia i – co istotne – rzecz dotyczy zagadnienia prawnego, które jest już wyjaśnione w orzecznictwie trybunału.

Chodzi tu więc o sprawy proste. Takie rozwiązanie pozwoli na uniknięcie zaangażowania organizacyjnego bez szkody dla odpowiednich standardów orzekania. Rozprawa powinna bowiem służyć przede wszystkim dostarczeniu merytorycznej wiedzy, a nie być czysto formalnym elementem postępowania, w którym strony potwierdzają to, co dały na piśmie, i na tym kończy się ich udział.

W przypadku gdy dana sprawa budziłaby z różnych względów szczególne zainteresowanie publiczne, prezes trybunału mógłby zwrócić się do składu orzekającego o to, aby rozpatrzyć sprawę, nawet prostą, na rozprawie.

Podział spraw na rozpatrywane na rozprawie i posiedzeniu niejawnym znany jest innym sądom konstytucyjnym. To nie jest wymysł Polski. Tak jest np. w trybunale strasburskim. Co ważne, funkcjonuje on też w naszym Trybunale Konstytucyjnym na podstawie ustawy z 1 sierpnia 1997 r. tylko w odniesieniu do rozpoznawania skarg konstytucyjnych. W tej propozycji legislacyjnej chcielibyśmy, aby dotyczyło to wszystkich spraw, a nie tylko skarg.

Należy podkreślić, że niezależnie od tego, czy sprawa będzie rozpatrywana na rozprawie, czy też na posiedzeniu niejawnym, ogłoszenie wyroku zawsze musi nastąpić publicznie i w określonym ustawą czasie. Ze zmianą tą wiąże się regulacja dotycząca ogłaszania przez trybunał orzeczeń wraz z uzasadnieniami. Dzisiaj nie ma określonego czasu, natomiast w propozycji pana prezydenta proponuje się, by orzeczenie w przypadku spraw rozpatrywanych na posiedzeniu niejawnym było ogłaszane w terminie maksymalnie 30 dni od jego zamknięcia, a w przypadku rozprawy – 3 miesięcy od jej zamknięcia. Terminy te stanowią termin maksymalny, a więc sędziowie trybunału będą ustawowo związani terminem wydania stosownego orzeczenia.