Lata 1944-1980, okres przekuwania - „pieriekowki” zwykłego człowieka na „komunistycznego człowieka”, zaowocowały  w Polsce w 1980 roku fenomenem na skalę światową, powstaniem i ukształtowaniem się antykomunistycznego społecznego ruchu pod nazwą NSZZ„Solidarność”. „Solidarność” w znacznej mierze zakorzenienie swoje znajdowała właśnie w tradycyjnych konserwatywnych wartościach: Rodzina, Ojczyna, Kościół (z obrazem Matki Bożej w klapie bluzy Lecha Wałęsy), odziedziczonej i „zakonserwowanej” prawie w każdej polskiej rodzinie, a w mniejszej części w odbiorze nauk papieża Jana Pawła II. W tych warunkach nie należy się dziwić, że dzięki swym konserwatywnym postawom i uznawanym wartościom Polacy „wybili się na demokrację”, i dzisiaj ponad 70% Polaków  uznaje demokrację jako wartość samą w sobie. 

Władza komunistyczna umieściła naród Polski na pół wieku w „zamrażarce społecznej” hamując wszelkie możliwe inicjatywy ewentualnych przemian społecznych i gospodarczych, które były udziałem mieszkańców krajów zachodniej Europy – w tym w szczególności kształtowania cech obywatelskich. Stało się zatem tak, że „refolucja” (że użyję tu terminu ukutego przez Timothy Gartona Asha) z 1989 roku z dnia na dzień „odmroziła” wszelkie te postawy i wartości, które ukształtowały się dawno przed dwudziestoleciem międzywojnia - przed 1939 rokiem. Jak z każdej rozmrożonej zamrażarki, rozlały się postawy i fobie tkwiące w wartościach i postawach Polaków co najmniej od końca XIX wieku. Świadectwo owych strachów i fobii odczytujemy dzisiaj w zmaganiach o „rząd dusz” dwóch przeciwnych sobie partii Platformy Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości.  

Jakiej demokracji chcą Polacy?

Na pytanie Polacy interesują się polityką – pozytywnie odpowiedziało 43%, a 33% uznało, że polityka jest dla nich ważną sprawą w życiu. Pozostałych 67% badanych nie uznaje polityki jako ważnej wartości. Mimo to, albo może dlatego, 74% respondentów opowiedziało się za demokratycznym ustrojem, i 79% wyraziło poparcie dla demokracji w Polsce. Polacy w 75% uznają, że rządy bezstronnych ekspertów spełniają warunki demokracji. Warto zwrócić uwagę, że autorzy badania World Values Survey w swym zestawie pytań o demokrację zupełnie pominęli pytanie „czy zgadzasz się z opinią, że rządy demokratyczne to rządy prawa a nie jednostek (ludzi)?”.