Debaty



Bezpieczeństwo państwa jako wartość chroniona w konstytucji RP

bezpieczeństwo państwa| dobro jednostki| dobro wspólne| Konstytucja| ul Haq| UNDP| wartości chronione| wskaźnik rozwoju społecznego| zagrożenie terrorystyczne

włącz czytnik

Artykuł 1 (Konstytucji RP – przyp. J.J.) pozwala argumentować na rzecz służebności państwa wobec obywatela jako jednej z podstawowych idei Konstytucji z 1997 r. Sko­ro dobro wspólne oznacza warunki sprzyjające rozwojowi, to określając Rzeczpospolitą mianem dobra wspólnego, akcentuje się to, jakie powinno być państwo, a nie obowiązki obywatela wobec państwa, wbrew tradycji konstytucjonalizmu okresu międzywojennego.

Za pośrednictwem art. 1 można także argumentować, że u podstaw porządku kon­stytucyjnego leży – realizowane w społeczeństwie – dobro jednostki i chroniące je prawa człowieka. Prymat dobra osoby przed interesem państwa, jako istotny element zasady do­bra wspólnego, może być istotnym argumentem przy rozstrzyganiu konfliktów wartości konstytucyjnych.

W tradycyjnym ujęciu dobro wspólne obejmuje i integruje w zasadzie wszystkie inne wartości. Stąd kategoria dobra wspólnego może i powinna być stosowana w przypadkach, gdy trzeba zestawić z sobą i zintegrować inne wartości, dookreślając ich treść. Opierając się na tej kategorii, można „ważyć” z sobą dobro ogólne (społeczne, państwowe) i dobro indywidualne, ale bez uprzywilejowania tego pierwszego.

Przyjęta kolejność dwóch pierwszych artykułów jest w pełni uzasadniona. Zasady demokratyczności, państwa prawa, sprawiedliwości społecznej są warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym, do realizacji dobra wspólnego.

W świetle wskazanej tradycji zasadą ściśle powiązaną z dobrem wspólnym jest zasada pomocniczości. Dostrzeżenie tego powiązania pozwoliłoby na silniejsze umocowanie tej zasady, niż ma to miejsce przy odwoływaniu się do preambuły.

Mając na uwadze istotne powiązanie rozwoju osobowego z bezinteresownym działa­niem na rzecz innych, w zasadzie dobra wspólnego znajdują umocowanie postulaty two­rzenia warunków do tego typu działań.

Oczywista jest możliwość, a nawet potrzeba, stosowania kategorii dobra wspólnego także w kontekście międzynarodowym i w kontekście procesów globalizacji w ogóle20.

Mocno zainspirowany filozofią arystotelesowską i nauką Kościoła rzymskokato­lickiego pogląd sytuujący dobro jednostki w centrum systemu konstytucyjnych warto­ści i odwracający dotychczasowy pogląd o prymacie interesu państwa i ogółu dopiero niedawno zaczął odbijać się echem w orzecznictwie. Sygnałem anonsującym dostrze­żenie alternatywy dla dotychczasowego ujęcia dobra wspólnego jest zdanie odręb­ne sędzi S. Wronkowskiej-Jaśkiewicz do postanowienia TK o sygn. SK 21/07. Warto w tym miejscu przytoczyć jego fragment, bezpośrednio odnoszący się do roli i zadań organów państwa w kontekście dobra wspólnego oraz praw i wolności jednostki:

Debaty

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.