Demokracja konstytucyjna łączy w sobie koncepcję rządów wybranych w sposób swobodny przedstawicieli ludu, z warunkiem, że tacy reprezentanci powinni szanować pewne fundamentalne ograniczenia własnego autorytetu[40]. Z drugiej strony koncepcja demokracji reprezentacyjnej akcentuje tylko znaczenie (otwartych) procesów (to jest dyskusji i debat), umożliwiających w polityce wolny wybór. Konkretne wybory powinny być zawsze otwarte na możliwość przedefiniowania w świetle nowych argumentów i wiedzy. Republika Czeska zdecydowała się przyjąć model demokracji konstytucyjnej. W naszych warunkach obowiązuje bowiem zasada, że wszelkie wybory polityczne, ucieleśnione w normach prawnych, zawsze powinny respektować podstawowe konstytutywne wartości społeczeństwa demokratycznego. Pewne podstawowe wartości są nietykalne, wyprzedzają kompetencje ustawodawcze, działają więc ultra vires Parlamentu (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego RCz sygn. akt Pl. ÚS 19/93).

Wybraną przez twórców konstytucji koncepcję demokracji konstytucyjnej i ogólnie logikę konstytucyjnych form ustrojowych w niewystarczający sposób oświetla znany konserwatywny politolog Petr Fiala, twierdząc, że „kluczową zasadą demokracji przedstawicielskiej jest władza ludu za pośrednictwem wyborów, a zasada ta jest ważniejsza od wszystkiego, co kodyfikuje konstytucja lub czegokolwiek innego”[41]. Prawdą jest, że Fiala z jednej strony podkreśla (również), że demokracja „bardziej niż mechanizmu większościowo podejmowanych decyzji wymaga demokratycznej kultury politycznej i wspólnie wyznawanego systemu wartości”. Z drugiej strony nie docenia jednak stopnia obecności owych wartości – które większość powinna przyjąć jako aksjomat, gdyż stanowią one „podstawę i warunek społeczeństwa demokratycznego”[42] – w porządku konstytucyjnym. Ten natomiast podlega interpretacji, nie na poziomie abstrakcyjnym, ale na konkretnych przykładach, dokonywanej przez „instytucję niekonieczną”[43] – jaką zdaniem autora jest Trybunał Konstytucyjny. Demokracja konstytucyjna nie pozostawia wszystkiego w gestii kultury obywatelskiej, wpisując fundamentalny system wartości bezpośrednio w ład konstytucyjny, zadaniem którego jest zintegrować naród wokół tychże wartości. Wszystkie instytucje państwa zobligowane są do ich praktycznego urzeczywistniania, a nad wypełnianiem tego obowiązku czuwa właśnie Trybunał Konstytucyjny[44]. Naszej demokracji nie należy wobec tego interpretować wyłącznie jako demokracji reprezentacyjnej. Myśl konserwatywna powinna bardziej poważnie traktować również ustrój konstytucyjny, właśnie ze względu na jego funkcję standardu normatywnego.