Debaty
Władza polityczna i demokracja konstytucyjna. Na rzecz konserwatyzmu konstytucyjnych form ustrojowych
Alasdair MacIntyre| Alexis de Tocqueville| Edmund Burke| konserwatyzm| konstytucjonalizm| Petr Fiala| Thomas Hobbes
włącz czytnikNatomiast nauki polityczne cechuje metodologiczna nieufność wobec konstytucji. W ich ujęciu ustroje konstytucyjne stanowią tylko zasłonę dla rzeczywistych procesów – gry nieformalnych i indywidualnych celów (interesów i wartości konkretnych aktorów politycznych). Dlatego konieczne jest ich ujawnienie. Konstytucja nie warunkuje działań aktorów, ponieważ decydujące są społeczne uwarunkowania zachowań. Z taką samą dezaprobatą pojmują nauki polityczne kluczowe, dla kolejnych przypadków nota bene „autorytatywne”, wyroki sądów. Nie postrzegają ich przez pryzmat argumentacji konstytucyjno-prawnej, lecz poprzez ich polityczne przesłanki, czy też polityczne cele sędziów[31].
Dlatego według Mansfielda można stwierdzić, że politologowie stracili wiarę w rozum. Domagając się coraz szerszej demokracji, uderzają w ustrój konstytucyjny[32]. Formalne struktury konstytucyjne stanowią dla progresywistycznie nastawionych politologów problem również tego powodu, że uniemożliwiają, aby władza działała efektywnie, bezpośrednio reagując na życzenia ludu. Politologowie nie uświadamiają sobie, że formy ustroju konstytucyjnego są ważne, żeby hamować i doskonalić wolę ludu, czyniąc ją w ten sposób – zresztą w jego własnym interesie – bardziej rozumną. Za sprawą tego procesu wola powinna się przemieniać w zamysł[33]. Nauki polityczne sprowadzają jednak wolę ludu do partykularnych woli rozmaitych grup społecznych, wchodzących ze sobą w przypadkowe (zwycięskie) koalicje. Według słynnego politologa Roberta A. Dahla jedynym rozwiązaniem dla nieuchronnie arbitralnych rządów elit w demokracji są więc wybory i konkurencja polityczna[34]. Dahl przeciwstawia te instrumenty konstytucyjnym formom ustrojowym, nie uświadamiając sobie jednak, że również wybory są jedną z (nierepublikańskich) form ustroju konstytucyjnego, w odróżnieniu od losowania nota bene arystokratyczną![35]
Demokracja konstytucyjna
Zrozumienie charakteru polityki we współczesnych demokracjach zakłada zrozumienie konstytucji i konstytucyjnych form ustrojowych.Nie sposób analizować demokratycznych systemów politycznych bez zrozumienia konstytucjonalizmu[36]. Jednocześnie nie można jednak utożsamiać demokracji z konstytucjonalizmem. Demokracja konstytucyjna w subtelny sposób łączy teorie demokratyczne i konstytucyjne[37]. Uważam, że wielkie wyzwanie dla czeskiej konserwatywnej myśli politycznej – ukształtowanej jednak przez nowoczesną politologię – będzie polegało na sposobie rozumienia demokracji, to jest również na tym, w jakim stopniu potrafi konceptualizować i oceniać rolę i funkcję konstytucyjnych form ustrojowych. Politologowie nie operują jednak dystynkcją między demokracją reprezentacyjną i konstytucyjną,[38] zawierającą zasadnicze normatywne implikacje, a kluczowe dla nich jest rozróżnienie konkurencyjnego i konsensualnego modelu demokracji[39].
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Obywatelscy eksperci
Obywatele, odwagi! 10 tez o tym, jak naprawić demokrację
András Lánczi: Konserwatywna odnowa Węgier
Jan Rokita: O paradoksie władzy w czasach pryncypatu
Czeska polityka w czasach wideodemokracji
Tradycja i postęp, czyli o kłopotach Europejczyków z radzeniem sobie z problemami
Uwikłani w wolność
Czy demokracja potrzebuje przeddemokratycznych, a nawet transcendentnych podstaw?
Wybory: mniejsze zło czy użyteczność publiczna
Kryzys demokracji liberalnej – czy czeka nas raczej liberalizm bez demokracji czy też demokracja bez liberalizmu?
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.